Giresun Vapuru kalkıyor…

Gelin hep birlikte yüzyıl öncesine gidelim, Doğu Karadeniz’in mecburiyet noktası Eski Giresun‘a… Karadeniz’in 4 bir yanından insanlar koşturuyor “Giresun Vapuru“nda yer alabilmek için, Titanic misali. Otobüsler akın akın geliyor Giresun Rıhtımı‘na. Kayıklar açılıyor. Genci, yaşlısı, çocuğu… Büyük bir heyecanla açılıyorlar Karadeniz’e ve oradan da İstanbul’a.

Masal anlatmıyorum. 1900’lü yıllardaki Giresun’u anlatıyorum size. O kadar eskiye de gitmeye gerek yok aslında, çünkü çok kısa bir zaman önceye kadar da durum böyleydi. Yani Türkiye’nin kurulduğu yıllardan bu yana, Doğu Karadeniz’in en gelişmiş şehriydi Giresun.

Giresun türkülerindeki “Giresun üstünde, vapur bağrıyor”, “Giresun Kayıkları” sözlerini her duyduğumda nerede bu vapur yahu, nereden bağırıyor diye sorarım genelde kendime. Eski Giresun fotoğraflarına baktıkça da kahrolurum. Bu güzelliği mahvedenlere sitem ederim hep.

Giresun türkülerindeki vapurların hikayesi cumhuriyetin ilanından da çok eskiye dayanıyor. 1900’lerin başlarında Giresun’dan kalkan vapur, o zamanın en popüler ulaşım aracıymış. Çünkü o zamanlar bütün bu güzellikleri katleden Karadeniz Sahilyolu Projesi yoktu ve haliyle karayolu ulaşımı biraz daha zordu. Bu yüzden Giresun Rıhtımı dönemin en popüler ulaşım alternatifi haline gelmiş. Trabzon’dan, Ordu’dan… Daha konforlu olan denizyolu ulaşımını tercih etmek isteyen herkes bu vapura akın ediyormuş. Eski fotoğraflar bu saadetin en iyi tanıkları aslında.

Giresun Limanı gemilerin yanaşmasına uygun olmadığı için dönemin en büyük yolcu taşımacılığı yapan gemileri Giresun açıklarında dururmuş. Giresun Rıhtımı’ndaki biletli yolcular ve kargolar, kayıklarla birlikte açıkta bekleyen gemiye taşınırmış. Her şey güllük gülistanlık değilmiş tabi. Malum Karadeniz hırçındır. Fırtınalı havalarda kayıklar yanaşırken başlarmış bir telaş. Kayıklarda dua sesleri ve çığlıklar birbirine karışırmış. Ama sonunda bütün yolcular vapura binermiş.

Vapur uzun yıllar boyunca Giresun’a uğramaya devam etmiş. Bunu Karadeniz’de çekilen ilk yeşilçam filmi olan 1970 yapımı Ekrem Bora’nın başrolünde oynadığı Firari Aşıklar filminin sahnelerinden anlayabiliyoruz.

Aşağıdaki videoda filmin bir parçasını sizlere paylaşmak istiyorum. Videonun 5. dakikasında Giresun’u görebilmeniz mümkün. Filmin tamamını izlediğinizde karakterlerin “Giresun Vapuru”na yetişmek için Trabzon’dan son sürat Giresun’a gitmeye çalıştıklarını görebiliyorsunuz. Giresun Vapuru’nu ilk kez bu filmde detaylıca görebilmeniz mümkün.

İşte gerçek Giresun… Deniziyle iç içe, tarihi mimarisiyle görsellik abidesi, imkanlarıyla çevre illerini kıskandıran bir şehir… Ama sadece fotoğraflarda! Bu saadeti sadece fotoğraflarda görebilmek çok üzüyor beni. Çünkü birtakım aklıselim insanoğlu bu şehri kaderine terk etmiş. Zamanın büyük şehri, şimdi çevre büyükşehirleri arasında ezilir olmuş.

Kim olduklarını bilmiyorum ama; Karadeniz Sahilyolu projesini şehrin bu güzelliklerinin ortasından geçirerek şu muhteşem yaşam alanını beton yığınına çeviren; Giresun Limanı’nı işlevsiz hale getirip, taş taşımacılığı yapılan sıradan bir gümrük limanı haline getirerek tarihi güzelliğini bozan, denizi doldurarak Giresun’u Karadeniz’den uzaklaştıran her kimse ben onlara hakkımı helal etmiyorum. Eminim ki Giresun halkı da benimle aynı düşüncededir.

Bu herhangi bir siyasi kimliğe yapılmış bir tehtit değildir, yanlış anlaşılmasın. Karadeniz Sahilyolu projesi çok eskilere dayanıyor ve birçok iktidarın suçudur. Projeyi biraz araştırırsanız bu yazdıklarımın siyasi partiyi hedef alan bir yazı olmadığını anlarsınız. Bu bir siyaset değil, insanlık suçudur.

Keşke bir zaman makinesi olsa da Giresun’un o muhteşemliğine tanıklık edebilsek.