Giresun’un bilinmeyen takvimi

Merhaba arkadaşlar, bir çoğumuz bilse de eminim ki bilmeyenler de azımsanmayacak sayıdadır. Konumuz ne mi? Giresun Halk Takvimi. Yöremizde halk takvimleri gün, mevsim ve ay adlarından meydana gelmektedir.

Giresun halk takviminde bir gün şu bölümlerden oluşmaktadır:

Seher (şafak): Günün yeni ağarmaya başladığı zaman.

Zabah (sabah): Günün yeni ağarmasından kuşluk vaktine kadar olan zaman.

Guşluk (kuşluk): Sabah ile öğlen arası.

Öölin (öğlen): Kuşluk ile ikindi arası, gün ortası.

İkindi: Öğlen ile ikindi arası.

Aaşam (akşam): İkindi ile yatsı arası. Bu zaman dilimi uğursuz sayılır. Akşam ezanından sonra evden hamur mayası ve çiğ süt verilmez, verilirse içine bir kömür parçası atılır. Bunun sebebi bereketin kaçmamasıdır.

Yatsı: Akşam ile gece yarısı arası.

Gece: Yatsı ile şafak arası.

Giresun halk takviminde Çarşamba günleri çamaşır yıkamak uğursuz sayılır ve Cuma günleri öğleye kadar evde iş yapmak günah olarak addedilir. Ayrıca bir yöreye ne zaman halk pazarı kuruluyorsa, o gün haftanın başı olarak kabul edilir.

Bir yıl dört mevsimden oluşur:

Bahar: İlkbahar.

Yaz: Yaz.

Güz: Sonbahar.

Gış: Kış

Genel takvimde olduğu gibi, Giresun halk takviminde de dört mevsimi oluşturan on iki ay vardır. Bu aylar “kocakarı hesabı” veya “eski hesap” denilen mahalli tabirle isimlendirilmektedir. Bu aylar Rumi takvime karşılık gelmektedir. Dolayısıyla miladi takvimden 13 gün geridedir.

Giresun halk takviminde aylar şu şekilde oluşmaktadır:

Mart ayı: Mart

Abrul ayı: Nisan

Mayıs ayı: Mayıs

Kirez (kiraz) ayı: Haziran

Orak ayı: Temmuz

Ağustos ayı: Ağustos

Ceviz ayı: Eylül

Darı ayı: Ekim

Üzüm ayı: Kasım

Karakış ayı: Aralık

Zemheri ayı: Ocak

Gücük ayı: Şubat

Görüldüğü gibi, ayların isimlendirilmesinde miladi, millî ve mahalli isimlerin birlikte kullanılmasından oluşan bir takvim kullanılmaktadır. Bunun yanında dini hayatla ilgili olmak üzere Muharrem, Recep, Şaban ve Ramazan gibi Hicri ay adları da halk arasında sıklıkla kullanılmaktadır.